The content of this page is only available in Dutch.
In twee recente voorafgaande beslissingen van 14 november 2016 (nr. 16050 en nr. 16055) heeft de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) zich uitgesproken over de fiscale behandeling van de situatie waarbij de vruchtgebruikers eenzijdig afstand doen van hun vruchtgebruik (al dan niet gedeeltelijk) ten voordele van de blote eigenaar.
In deze voorafgaande beslissing wensten de ouders hun levenslang vruchtgebruik te beperken tot een tijdelijk recht van vruchtgebruik dat zou uitdoven op 10 september 2024 of vroeger indien zij voor die datum zouden overlijden. Het levenslang vruchtgebruik hadden zij zich voorbehouden bij een schenking in 2015 van de blote eigendom van de aandelen van een familiale vennootschap aan hun beide kinderen en kleinkinderen (middels een restschenking of schenking de residuo). De schenkingsakte werd geregistreerd en onderworpen aan de vrijstelling van schenkbelasting (i.e. het 0% tarief voor schenking van familiale vennootschappen - artikel 2.8.6.0.3 VCF).
In de eerste plaats stelt VLABEL dat de zuivere en eenvoudige verzaking aan het recht van vruchtgebruik een eenzijdige rechtshandeling is die geen evenredige registratiebelasting met zich meebrengt. Wel kan de administratie aantonen dat de afstand is geschied met begiftigingsinzicht (zgn. “animus donandi”) en er aldus sprake is van een “schenking”. Opmerkelijk in deze beslissing is dat Vlabel stelt dat zo’n animus donandi voorhanden is wanneer de begunstigde van de verzaking in de akte tussenkomt of wanneer de verzaking deel uitmaakt van een geheel van rechtshandelingen die ingegeven zijn door louter fiscale motieven. De bewijslast wordt dus omgekeerd. Dit standpunt kan uiteraard niet worden gevolgd. In de praktijk zal de akte tot afstand bijgevolg nog steeds met de nodige omzichtigheid moeten worden opgesteld. Het is aangewezen dat de verzaking wordt vastgelegd in een eenzijdige (neutrale) akte.
Bovendien werd aan VLABEL gevraagd te bevestigen dat de gedeeltelijke afstand van het recht van vruchtgebruik vrijgesteld wordt van schenkbelasting. Dit in de hypothese dat de akte van afstand zou worden verleden voor een Belgische notaris, dan wel vrijwillig zou worden geregistreerd. Vlabel erkent dat in dat geval toepassing kan gemaakt worden van de vrijstelling van schenkbelasting zoals voorzien in artikel 2.8.6.0.1, 1° VCF. Aangezien bij de schenking van de blote eigendom in 2015 de schenkbelasting werd berekend op de verkoopwaarde van de volle eigendom, zal op de verzaking aan het vruchtgebruik geen evenredige schenkbelasting verschuldigd zijn. Het feit dat de schenking van de blote eigendom destijds werd vrijgesteld van schenkbelasting (aandelen van een familiale vennootschap, art. 2.8.6.0.3 VCF) doet hieraan geen afbreuk. In casu geldt het adagium “vrijstelling geldt als betaling”.
Quid indien de akte van afstand niet ter registratie wordt aangeboden? Dan zal bij een overlijden binnen de drie of zeven jaar (in geval van aandelen van een familiale vennootschap) na de afstand het vruchtgebruik deel uitmaken van de nalatenschap en dus worden onderworpen aan de erfbelasting als er sprake is van een schenking, aldus Vlabel (waarvoor VLABEL dus een vermoeden invoert). Overeenkomstig artikel 2.7.1.0.5 VCF worden de geschonken goederen geacht deel uit te maken van de nalatenschap, tenzij de bevoordeling onderworpen is aan de schenkbelasting of een vrijstelling van schenkbelasting werd toegepast. Aangezien de akte tot afstand van het vruchtgebruik zelf niet zou worden geregistreerd, is niet aan de voorwaarde voor de uitzondering voldaan. De registratie van de schenking van de blote eigendom is niet voldoende (ook al werd er voor de toepassing van de schenkbelasting rekening gehouden met de waarde van de volle eigendom). In navolging van de rechtsleer dient o.i. in dat geval wel de vraag gesteld te worden of bij het overlijden van de vruchtgebruiker überhaupt wel een waarde kan worden toegekend aan het vruchtgebruik aangezien dit uitdooft bij het overlijden en de geschonken goederen moeten worden gewaardeerd volgens hun waarde bij het overlijden bij de toepassing van artikel 2.7.1.0.5 VCF.
Uit deze voorafgaande beslissing kan alleszins worden afgeleid dat het aan te bevelen is om een afstand van het vruchtgebruik te registreren in België indien op initiële schenking schenkbelasting werd betaald of indien deze onderworpen werd aan de vrijstelling van schenkbelasting. Zo niet, loopt men het risico dat de afstand onder het fictielegaat van artikel 2.7.1.0.5 VCF valt, al is het onduidelijk tegen welke waarde.
In tegenstelling tot voorafgaande beslissing nr. 16050, die een vruchtgebruik op aandelen betrof, ging het in voorafgaande beslissing nr. 16055 om een vruchtgebruik op een onroerend goed, met name een woning met grond. De blote eigendom van deze woning werd in 1996 geschonken door het echtpaar A-B aan de heer C. Op deze schenking werd de schenkbelasting voldaan die werd berekend op de volle eigendom van de woning.
In 2010 bracht de heer C de blote eigendom in in de huwgemeenschap van hem en zijn echtgenote mevrouw D.
Op het ogenblik van de aanvraag hebben de vruchtgebruikers het voornemen om afstand te doen van hun vruchtgebruik op het onroerend goed. Als redenen voor de afstand worden opgegeven:
Aan VLABEL werd gevraagd of de afstand van het vruchtgebruik door het echtpaar A-B wordt vrijgesteld van de schenkbelasting en het verkooprecht.
Beide relevante bepalingen (artikel 2.8.6.0.1, eerste lid, 1° VCF inzake de schenkbelasting en artikel 2.9.6.0.1, eerste lid, 3° VCF inzake het verkooprecht) voorzien in een vrijstelling van schenkbelasting resp. het verkooprecht in geval van een schenking of overdracht van het vruchtgebruik aan de blote eigenaar, en dit op voorwaarde de schenkbelasting resp. evenredige registratiebelasting reeds werd voldaan op de waarde van de volle eigendom.
Aangezien in casu bij de schenking van de blote eigendom van het onroerend goed in 1996 er schenkbelasting werd betaald op de waarde van de volle eigendom, bevestigde VLABEL dat aan de voorwaarde van artikel 2.8.6.0.1, eerste lid, 1° VCF is voldaan en de verzaking van het vruchtgebruik geen Vlaamse registratiebelasting opeisbaar zal maken.
VLABEL bevestigt in casu dat de vrijstellingen opgenomen zijn in de VCF (art.2.8.6.0.1 en art. 2.9.6.0.1 VCF) toepassing vinden en dat de verzaking aan het vruchtgebruik niet wordt belast. Beide artikelen bepalen in algemene bewoordingen dat wanneer reeds belasting werd betaald op de waarde van de volle eigendom, er bij de latere afstand van het vruchtgebruik noch schenkbelasting, noch verkooprecht is verschuldigd.
Op 28 juli 2015 publiceerde VLABEL een nieuw standpunt over het tegenbewijs dat moet worden geleverd in het kader van de gesplitste aankopen (fictiebepaling van artikel 2.7.1.0.7. VCF). Een oud (federaal) standpunt... Het is geweten dat het tegenbewijs voor een gesplitste aankoop sinds 1…
In een eerder artikel bespraken wij het gewijzigde standpunt van de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) met betrekking tot de gesplitste aankoop, dat werd gepubliceerd op 28 juli 2015. Het was het zoveelste standpunt op korte termijn in deze materie, hetgeen dan ook voor enige commotie zorgde.…
Net zoals België heft het Verenigd Koninkrijk erfbelasting (inheritance tax) op Britse goederen van een niet-rijksinwoner. Anders dan het Belgische recht, waarbij enkel Belgische onroerende goederen het voorwerp uitmaken van Belgische erfbelasting voor niet-rijksinwoners, geldt er in het Verenigd …
VLABEL heeft op 12 oktober jl. standpunt ingenomen met betrekking tot de zogenaamde “verzekeringsgiften”. Het standpunt werd gepubliceerd op 29 oktober jl. en kreeg het volgnummer 15133. De beslissing luidt letterlijk als volgt: “Indien een verzekeringnemer een bestaande polis tijdens zijn leven schen…
Artikel 2.7.5.0.4. VCF (oud art. 17 W.Succ.) voorziet in een verrekening van de erfbelasting die in het buitenland wordt betaald op de vererving van een onroerend goed. Deze verrekening is beperkt tot erfbelasting op onroerende goederen. Erfbelasting die wordt betaald in het buitenland op de…
Wij hebben in een eerder artikel geschreven over het standpunt van de Vlaamse belastingdienst (VLABEL) met betrekking tot de zogenaamde verzekeringsgiften. Dit standpunt werd recent genuanceerd. Waarover gaat het? Stel dat u te maken hebt met een klassieke AAB-polis (vader is verzekeringnemer en…
In een standpunt van 13 juni 2016 (nummer 16053, publicatie 7 juli 2016) heeft de Vlaamse Belastingdienst uitspraak gedaan over de fiscale gevolgen van een zogenaamd langst-leeft-al-heeft-beding of verblijvingsbeding met last. VLABEL aanvaardt dergelijke bedingen, al is er toch een belangrijke…
Wij hebben in een eerder artikel geschreven over het standpunt van de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) met betrekking tot de zogenaamde verzekeringsgiften. VLABEL heeft het standpunt uitgebreid en een belangrijke toevoeging gedaan. Nog even kort ter herinnering waar het juist over gaat. Meer…
In een recent standpunt (SP 16053) heeft VLABEL uitspraak gedaan over de fiscale behandeling van een Nederlandse ouderlijke boedelverdeling. Nederlandse ouderlijke boedelverdeling Het gaat om testamenten die vroeger bijzonder populair waren in Nederland. In het testament duidt de erflater zijn…
In een recente ruling heeft de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) zich uitgesproken over twee technieken die vaak worden gebruikt in de praktijk van successieplanning, met name een burgerlijke maatschap en een schenking onder last tot betaling van een rente. In de ruling wendt VLABEL fiscaal misbruik…
VLABEL en de burgerlijke maatschap Eind november was er heel wat te doen rond een ruling van de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) over een schenking van deelbewijzen van een burgerlijke maatschap onder last tot betaling van een rente. Het was de combinatie van omstandigheden en rechtshandelingen die…
Beding van aanwas en terugvalling (Standpunt nr. 16092 dd. 14.11.2016 - publ. 03/01/2017) Met betrekking tot de bedingen van aanwas en terugvalling houdt het nieuwe standpunt van VLABEL van 14/11/2016 weinig vernieuwing in. De standpunten in nr. 15050 van 30/03/2015 m.b.t. aanwasbedingen gekoppeld…
Inbreng in een TIGV tussen samenwoners (Standpunt nr. 16100 dd. 14.11.2016 - publ. 03/01/2017) Het Burgerlijk Wetboek laat echtgenoten gehuwd onder een gemeenschapsstelsel of een stelsel van scheiding van goederen met een toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen uitdrukkelijk toe om - roerende…
De inbreng onder ontbindende voorwaarde van overlijden is fiscaal misbruik (Voorafgaande beslissing nr. 16057 dd. 09.01.2017) In een ruling van 9 januari 2017 heeft de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) zich uitgesproken over een techniek van successieplanning via huwelijkscontract. Echtgenoten…
INBRENG VAN EEN GOED IN EEN TIGV DOOR EEN ECHTGENOOT GEVOLGD DOOR SCHENKING VAN BEIDE ECHTGENOTEN (VB nr. 16060 dd. 21.12.2016 - publ. 16/01/2017) Een echtpaar bouwt samen, in 1986, een aantal gebouwen op een grond die toebehoort aan de moeder van mijnheer X, die op haar beurt afziet van het recht…
Sinds 1 januari 2015 is de Vlaamse overheid bevoegd voor de inning van de registratierechten. Recent heeft Vlabel (de Vlaamse Belastingdienst) de strijd tegen overtredingen op de naleving van de voorwaarden voor het verkrijgen van bepaalde gunstregimes m.b.t. onroerend goed opgevoerd. Bescheiden…
Op 13 maart 2017 werd een zoveelste aanvulling op het standpunt van de gesplitste aankoop gepubliceerd. Het gaat om een "tolerantie" die door VLABEL wordt ingevoerd voor gesplitste aankopen tussen 1 september 2013 en 18 juni 2015. Gesplitste aankoop: principe Het standpunt van VLABEL met…
VLABEL en successieplanning Op 29 april 2017 verscheen in De Tijd een bijdrage over successieplanning en de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL). Het is algemeen geweten dat VLABEL sinds enige tijd heel wat beslissingen neemt die een impact hebben op successieplanning. En die beslissingen hebben tot…
De Vlaamse belastingdienst (Vlabel) publiceerde in een recent standpunt dat de keuze voor het forfait begrafeniskosten niet verenigbaar is met de aanwezigheid van een begrafenisverzekering. Zoals reeds vermeld in ons artikel van 8 februari 2017 wordt de erfbelasting berekend op het netto actief…
De Vlaamse belastingdienst (Vlabel) publiceerde in een recent standpunt dat er enkel rekening wordt gehouden met het vergeten passief ten belope van een nominaal bedrag dat maximaal gelijk is aan het aanvullend actief, indien er na het verstrijken van de indieningstermijn een aanvullende aangifte…
(Standpunt nr. 17044 dd. 08 januari 2018 - gepubliceerd op 29 januari 2018) Het beding van aanwas is een vaak geadviseerde planningstechniek aan ongehuwde partners die samen een onroerend goed aankopen in onverdeeldheid. Via het beding van aanwas gaat het onverdeelde onroerend goed bij overlijden…
Eerder werd kritiek geuit op de voorwaarde die VLABEL stelt in verband met de noodzakelijke ‘gelijkaardige levensverwachting’ van de partijen bij een beding van aanwas. Deze gelijkaardige levensverwachting werd door VLABEL vereist zowel bij de afsluiting van het beding van aanwas als bij de rea…
Door ongehuwde partners wordt dikwijls beroep gedaan op het beding van aanwas om hun vermogensrechtelijke aanspraken ten aanzien van elkaar te regelen. Maar ook familieleden, vrienden of iedereen anders kunnen een beding van aanwas sluiten. Via het beding van aanwas komt het goed waarop het beding…
De hervorming van het erfrecht brengt heel wat veranderingen met zich mee. Zo worden onder andere enkele nieuwe instrumenten in het leven geroepen. Deze veranderingen doen evenwel vragen rijzen op fiscaal vlak. Op 12 maart 2018 publiceerde VLABEL verschillende standpunten over hoe zij zullen…
Ingevolge een standpunt van de Vlaamse Belastingdienst moest sedert 1 juni 2016 elke schenking van effecten of geldbeleggingen met voorbehoud van vruchtgebruik onderworpen worden aan de (Vlaamse) schenkbelasting. Werd de schenking van deze goederen met voorbehoud van vruchtgebruik niet…
I. BEGUNSTIGING VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENO(O)T(E) De grootste bezorgdheid van echtgenoten in het kader van hun successieplanning is dikwijls het verzorgd achterlaten van de langstlevende partner. Over het algemeen wenst men om deze reden dan ook in eerste instantie te voorzien in de maximale…
Het beding van aanwas is een vaak geadviseerde planningstechniek aan ongehuwde partners die samen een onroerend goed aankopen in onverdeeldheid. Via het beding van aanwas gaat het onverdeelde onroerend goed bij overlijden van de eerste partner immers vrij van schenk- of erfbelasting (doch mits…
Globale erfovereenkomst VLABEL-standpunt 19006 gaat over de toekenning van schuldvordering in een globale erfovereenkomst. Een globale erfovereenkomst is een overeenkomst waarbij één of beide ouders met al hun kinderen afspraken maken omtrent de behandeling van schenkingen in hun toekomstige n…
INLEIDING De schenking onder last kan niet als schenking worden gekwalificeerd en de verrichting moet als een overdracht onder bezwarende titel worden gezien. Tot dit besluit kwam VLABEL zowel in VB 20061(1) als in VB 20065 (2). Terwijl in de tweede beslissing zelfs niet meer wordt ingegaan op de…
Een private stichting kan een pasklare oplossing zijn voor ouders die willen dat hun zorgbehoevend kind ook na hun overlijden de beste zorgen krijgt, voor ouders die bezorgd zijn dat hun kinderen hun erfenis ondoordacht zullen verbruiken en voor al diegenen die hun vermogen willen afzonderen zodat…
Heeft u uw fiscale woonplaats op het ogenblik van uw overlijden in België, dan zijn uw erfgenamen ertoe gehouden uw volledige vermogen (met inbegrip van de in het buitenland gelegen roerende én onroerende goederen) in de aangifte van nalatenschap aan te geven. België (of het Vlaams Gewest) is im…
Zoals reeds uitgebreid toegelicht in ons vorig artikel, heeft het Grondwettelijk Hof op 3 juni 2021 geoordeeld dat de verschillende behandeling tussen buitenlandse roerende goederen en buitenlandse onroerende goederen in de erfbelasting ongrondwettig is. Belangrijk om hierbij in het achterhoofd te…
Op 18 augustus 2021 (1) heeft de Vlaamse Belastingdienst haar nieuwe standpunt (nr. 21042) (zie ook dit artikel) over de toepassing van de belastingvermindering voor in het buitenland betaalde erfbelasting op buitenlandse roerende goederen aangevuld met een tweede deel (punt B). In dit luik…
Op 21 december 2021 verscheen het standpunt nr. 19064(1) van Vlabel omtrent de toepassing van het begrip “rijksinwonerschap” op diplomatieke agenten. Een Belgisch diplomatiek agent die tijdens een diplomatieke zending in het buitenland overlijdt, kwalificeert als een Belgisch rijksinwoner. Dit hee…
De Rechtbank van Eerste Aanleg te Gent is in haar vonnis dd. 6 januari 2022 zeer duidelijk inzake de berekeningswijze van de verschuldigde schenkbelasting bij een kapitaalvermindering binnen de drie jaar volgend op de schenking onder het gunstregime voor de overdracht van familiale vennootschappen:…
Volgende situatie is u misschien niet onbekend. Een vennoot kocht samen met zijn naamloze vennootschap een onroerend goed aan, zodat er tussen hen een onverdeeldheid werd gecreëerd. Deze aankoop werd onderworpen aan het verkooprecht van destijds 10%. Enkele jaren nadien wenst de vennoot het deel …
Voor begiftigden van aandelen van familiale vennootschappen, waarvan de aandelen minder dan drie jaar voorheen werden overgedragen overeenkomstig het fiscaal gunstregime, hield dit een schending in van de continuïteitsvoorwaarde opgenomen in artikel 2.7.4.2.3, §2, 3° dan wel 2.8.6.0.6., §2, 3° van de V…
De rechtbank van eerste aanleg te Gent heeft geoordeeld dat de inbreng van onroerend goed in de huwgemeenschap, binnen een korte tijdspanne gevolgd door een schenking, niet kwalificeert als fiscaal misbruik. Is deze planningstechniek, die reeds lang op de ‘zwarte lijst’ van de bel…
Bij decreet van 9 december 2022 (1) werden voornamelijk enkel tekstuele en een beperkt aantal inhoudelijke wijzigingen aangebracht aan de Vlaamse Codex Fiscaliteit. Eén van de gewijzigde artikelen betreft artikel 3.3.3.0.3. van de Vlaamse Codex Fiscaliteit, inzake de termijn voor de Vlaamse …
Hoe meer schenkers, hoe meer vreugde, zou gezegd kunnen worden. Zo kunnen kinderen tweemaal genieten van de laagste tariefschijven in de (progressieve onroerende) schenkbelasting indien beide ouders een onroerend goed schenken. De Vlaamse Belastingdienst staat echter weigerachtig tegenover de…
Voorafgaand positief attest en ongewijzigde situatie op moment van schenking: vertrouwensbeginsel verplicht Vlabel om gunstregime familiale vennootschappen toe te passen Voorafgaand positief test-attest Een klassiek tafereel: een ouder wenst, in het kader van zijn vermogensplanning, zijn aandelen…
Indien men de vrijstelling van schenkbelasting volgend op de schenking van een familiale vennootschap onder het Vlaams fiscaal gunstregime voor de overdracht van familiale vennootschappen integraal wil behouden, mag het kapitaal gedurende drie jaar vanaf datum van de schenkingsakte niet dalen. (1) …
Maatschappen en levensverzekeringen zijn niet weg te denken uit de wereld van de familiale vermogensplanning, maar werken deze populaire technieken ook als ze samen worden gebruikt? In de voorafgaande beslissing nr. 23012 wordt aan Vlabel de vraag gesteld of de uitkering van een…
Wat zijn de gevolgen van de storting van eigen gelden op een gemeenschappelijke rekening? Verliezen de gelden hun eigen karakter indien deze terechtkomen op een rekening waarop gemeenschappelijke gelden staan of waarop later gemeenschappelijke gelden worden (bij)gestort? Om dit vraagstuk te kunnen…
Miserietaks: 1% Wanneer een onroerend goed wordt overgenomen door een van de oorspronkelijke mede-eigenaars, wordt dit belast met verdeelrecht. Het standaardtarief in het verdeelrecht bedraagt 2,5 procent. Echter, wanneer de uitonverdeeldheidtreding gebeurt in het kader van een echtscheiding of…
Het gunstregime Activa die beroepsmatig geïnvesteerd zijn in een familiale onderneming, kunnen fiscaal voordelig worden geschonken of vererven. Een familiale onderneming is een een nijverheids-, handels-, ambachts-, of landbouwbedrijf of een vrij beroep, dat door de erflater dan wel schenker of …